Francja

Peter

Francja, Republika Francuska, République Française, państwo w zachodniej części kontynentu europejskiego. Obszar 547 026 km2. Graniczy na wschodzie z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, na południu z Hiszpanią, na zachodzie i północnym zachodzie granice wyznaczają wybrzeża Oceanu Atlantyckiego i Kanał La Manche.

W skład terytorium Francji wchodzą posiadłości poza Europą. Są to cztery departamenty zamorskie: Gwadelupa, Martynika, Réunion, Gujana Francuska, dwie "zbiorowości terytorialne" (Collectivités territoriales): Mayotte, Saint-Pierre i Miquelon, trzy terytoria zamorskie: Polinezja Francuska, Nowa Kaledonia, Wallis i Futuna oraz Francuskie Ziemie Południowopolarne (Les Terres Australes et Antarctiques Françaises). Podzielona administracyjnie na 95 departamentów.

Większe miasta: Lyon, Marsylia (Marseille), Lille, Tuluza (Toulouse), Nicea (Nice), Strasbourg, Nantes, Bordeaux, Saint Etienne, Montpellier, Hawr (Le Havre), Rennes, Reims, Toulon, Grenoble, Brest, Dijon, Aix en Provence.

Językiem urzędowym jest francuski.

Waluta narodowa, frank francuski, dzieli się na 100 centymów, wycofany z obiegu 17 lutego 2002, zastąpiony przez euro.
Ludność
60 656 tys. (2005), co daje średnią gęstość zaludnienia 110 osób/km2. Przyrost naturalny: 0,37% (2005). Społeczeństwo tworzą w ogromnej większości Francuzi (87% ogółu). Do znaczących mniejszości narodowych i etnicznych zalicza się Arabów (3%), Niemców (2%) i Bretończyków (1%). Około 7,5% ogółu populacji stanowią imigranci.

Dominują wyznawcy katolicyzmu (77% społeczeństwa), poza którymi jedyną większą wspólnotę religijną tworzą muzułmanie (3%). Znaczny odsetek ludności kraju (15%) stanowią ateiści. Zjawisko analfabetyzmu praktycznie nie istnieje. Przeciętna długość życia mężczyzn to 76 lat, kobiet – 83 lata (2005).
Warunki naturalne
Francja jest krajem o urozmaiconej rzeźbie terenu, zróżnicowanym klimacie i bogatej szacie roślinnej. Na północnym zachodzie kraju, w Bretanii i częściowo Normandii, położone są stare góry wypiętrzone w orogenezie hercyńskiej - Masyw Armorykański. Są to góry zrębowe, zbudowane z kwarcytów, gnejsów i granitów, wznoszą się do wysokości 417 m n.p.m.

W tej części kraju, na wybrzeżach Kanału La Manche, występują skaliste wybrzeża typu triasowego. Południową i środkową część kraju zajmuje rozległy Masyw Centralny.

Obszary te uległy sfałdowaniu w karbonie. Ruchy górotwórcze orogenezy alpejskiej podniosły cały blok masywu i spowodowały jego pękanie. Wówczas to powstały dwa rowy tektoniczne, dzisiejsze doliny rzek Allier i górnej Loary. W tym samym czasie na skutek pękania skorupy ziemskiej rozpoczęła się działalność wulkaniczna trwająca do czwartorzędu. Powstały wtedy stożki wulkaniczne, doskonale do dzisiaj zachowane. Rzeźba terenu na ogół płaska lub lekko falista z łagodnie zaokrąglonymi formami. Centralna część masywu obejmuje zapadliska tektoniczne i obszary powulkaniczne.

Najwyższe szczyty tego regionu, Cantal (1860m) i Puy de Sancy (1886 m) są stożkami wygasłych wulkanów. Na zachód od Clermont-Ferrand rozciąga się kraina Chatne des Puys, gdzie w doskonałym stanie zachowało się ponad 60 wygasłych wulkanów. Powierzchnia całego masywu wynosi ok. 100 tys. km2 i równa się niemal 1/6 powierzchni Francji. Charakterystyczną cechą tego regionu jest umiarkowany i ciepły klimat, w części południowej śródziemnomorski. Pomiędzy Masywem Armorykańskim, Masywem Centralnym, Ardenami, Wogezami i wybrzeżem Kanału La Manche rozciąga się rozległe obniżenie Basenu Paryskiego.

Dla obszaru Basenu charakterystyczne jest występowanie dużych przestrzeni o monotonnym, płaskim ukształtowaniu powierzchni, pokrytych zwartymi kompleksami leśnymi. Poprzez Bramę Poitou i Aunis, Basen Paryski ma połączenie z leżącym na południowym zachodzie Basenem Akwitańskim. Na wschód od Basenu Paryskiego wznoszą się masywy górskie Ardenów i Wogezów. Do Francji należy jedynie niewielki, zachodni fragment Ardenów, których średnia wysokość waha się od 400 do 500 m n.p.m. Znacznie większe wysokości osiągają szczyty Wogezów, których najwyższy szczyt, Ballon de Guebviller przekracza 1400 m n.p.m.

Na południowo-wschodnich krańcach Francji rozpościerają się pasma górskie Alp Zachodnich (Alpy). Zbudowane ze skał krystalicznych otoczonych pokrywą ze skał osadowych. Francuskie Alpy dzielą się na 2 zasadnicze części: Alpy Północne i Alpy Południowe. Alpy Północne dzielą się z kolei na szereg mniejszych łańcuchów: Alpy Delfinackie, Graickie, Sabaudzkie, w obrębie Alp Południowych wyróżnia się zaś: Alpy Kotyjskie, Nadmorskie, Prowansalskie.

Mont Blanc

W Alpach Północnych znajduje się najwyższy szczyt Europy, Mont Blanc, 4807 m n.p.m. Od północnego zachodu z Alpami sąsiadują wapienne góry Jura, których najwyższy szczyt, Cret de la Neige, osiąga wysokość 1723 m n.p.m. Na południowym zachodzie, wzdłuż granicy z Hiszpanią, rozciągają się masywy górskie Pirenejów.

Sieć rzeczna Francji dobrze rozwinięta, rzeki należą do zlewisk Oceanu Atlantyckiego bądź Morza Śródziemnego. Ich wartość jako szlaków komunikacyjnych podnosi gęsta sieć kanałów. Do najdłuższych rzek Francji zalicza się: Loarę - 1012 km, Sekwanę - 776 km, Garonnę - 575 km, Rodan - 550 km w granicach kraju. Francja znajduje się w strefie oddziaływania klimatu umiarkowanego. Na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego zaznaczają się oddziaływania oceaniczne, w południowej części kraju zaś występuje strefa pozostająca pod wpływem klimatu śródziemnomorskiego. Średnia roczna temperatura najcieplejszego miesiąca, lipca, notowana w Paryżu, waha się w granicach 14-24°C, najchłodniejszego zaś, stycznia, wynosi od 1 do 6°C.

Ustrój polityczny
Republika parlamentarno-prezydencka, funkcje głowy państwa sprawuje prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję (przed 2000, kadencja trwała 7 lat). Organem władzy ustawodawczej jest dwuizbowy parlament. Izba niższa – Zgromadzenie Narodowe o pięcioletniej kadencji liczy 577 deputowanych, w skład izby wyższej – Senatu wchodzi 321 członków.
Gospodarka
Francja jest wysoko rozwiniętym, zamożnym krajem o gospodarce rynkowej. Handel zagraniczny odgrywa decydującą rolę w rozwoju gospodarki francuskiej. Według danych z roku 2000, Francja zajmuje 4 miejsce na świecie pod względem wartości globalnej zarówno eksportu, jak i importu. Jej udział w eksporcie światowym wynosi ponad 5%. Pod względem geograficznym prawie 2/3 obrotów handlowych Francji przypada na kraje Unii Europejskiej, natomiast tylko 3,5% na kraje Europy Środkowej i Wschodniej.

Francja należy także do grona pięciu największych inwestorów świata (po USA, Wielkiej Brytanii, Niemczech i Japonii).

Ok. 70% PKB tworzy szybko rosnący sektor usług, jedna czwarta przypada na zróżnicowany przemysł. Pozostałą część PKB wytwarza bardzo duże, jak na warunki zachodnioeuropejskie, rolnictwo. Przemysł generuje ponad 80% wpływów eksportowych kraju.

W latach 90. oraz na początku XXI w. rząd poczynił zdecydowane kroki zmierzające do rozluźnienia państwowej kontroli nad gospodarką - rząd sprzedaje udziały w France Telecom, Air France, w ubezpieczeniach, bankowości i przemyśle obronnym.
Rolnictwo
Tradycyjnie ważnym sektorem gospodarki francuskiej było i jest do tej pory rolnictwo. Udział produktów rolnych i wyrobów przemysłu przetwórstwa spożywczego w globalnej wartości eksportu jest bardzo wysoki, sięga 15%. Francja zajmuje pierwsze miejsce w świecie w produkcji wina, utrzymuje się w pierwszej piątce producentów buraków cukrowych, mleka, mięsa, zbóż. Podstawę gospodarki rolnej stanowią gospodarstwa rodzinne o średniej powierzchni 28 ha, przy czym częste są 300 ha gospodarstwa produkujące zboża, z drugiej strony zaś kilkuhektarowe winnice.

Lawenda i winna latorośl

Do głównych upraw zalicza się: pszenicę, jęczmień, kukurydzę, buraki cukrowe, tytoń, chmiel, cykorię, warzywa, owoce, winną latorośl. Równie istotna jak produkcja roślinna jest w rolnictwie francuskim hodowla dająca połowę wartości produkcji rolnej ogółem.
Przemysł
Przemysł energetyczny i wydobywczy: Francja wydobywa 17 mln ton węgla kamiennego, głównie w zagłębiu lotaryńskim, charakteryzującym się węglem o bardzo wysokiej jakości. Zapotrzebowanie kraju na ten surowiec jest jednak znacznie wyższe, w związku z czym zachodzi konieczność importu. Duże zapotrzebowanie gospodarki francuskiej na ropę naftową i gaz ziemny prawie w całości pokrywane jest importem. Francja posiada bardzo dobrze rozwinięty system elektrowni jądrowych, które pokrywają 65% potrzeb kraju w zakresie energii elektrycznej. Reszta pochodzi z elektrowni konwencjonalnych opalanych ropą lub węglem (16%) i hydroelektrowni (19%). Francja nie posiada znaczących bogactw mineralnych. Jedyne wydobywane w Lotaryngii rudy żelaza zaspokajają 40% krajowego zapotrzebowania. Inne eksploatowane złoża, jak np. rudy cynku i ołowiu, boksyty, nie mają większego znaczenia gospodarczego.

Przemysł przetwórczy: Francja posiada dobrze rozwinięte hutnictwo żelaza i stali skupione w ośrodkach na północy kraju i w Lotaryngii. Na wysokim poziomie stoi hutnictwo metali nieżelaznych: miedzi i aluminium. Francuski przemysł włókienniczy, pomimo braku własnych surowców, zajmuje miejsce w pierwszej światowej dziesiątce pod względem produkcji przędzy bawełnianej i wełnianej.

Głównymi centrami przemysłu włókienniczego są: region Lyonu, południowa Alzacja, region Nord, Basse-Seine. Dynamiczny rozwój przeżywają nowoczesne sektory gospodarki, których główne ośrodki pokrywają się z największymi ośrodkami miejskimi oraz portami kraju. Do branż takich zaliczyć należy przemysł samochodowy i lotniczy, elektryczny i elektroniczny, elektromaszynowy. Ponadto dobrze rozwinęła się branża chemiczna (produkcja farb i lakierów, tworzyw sztucznych), petrochemiczna, farmaceutyczna. Największymi centrami przemysłowymi kraju są: region paryski, lyoński, Region Północno-Wschodni i Nord-Pas-de-Calais.

Struktura wytwarzania dochodu narodowego: rolnictwo 4,1%, przemysł 24,4%, usługi 71,5%. Dochód narodowy w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2004 wynosił 28 700 USD. Średnia stopa inflacji w 2002: 2,3%. Zadłużenie zagraniczne: 106 mld USD (1998). Do największych partnerów handlowych Francji należą kraje Wspólnoty Europejskiej: Niemcy, państwa Beneluxu, Włochy, Wielka Brytania oraz Stany Zjednoczone. Obroty z zagranicą w 2004 wynosiły: import – 419,7 mld USD, eksport – 419 mld USD.

kinia

Jakoś nie lubię tego kraju Hrm

K@rolin@

Ja byłam na Lazurowym Wybrzeżu we Francji 3 lata temu...powiem tylko jedno-Raj na Ziemi:)

Oprócz tego mam rodzinke w tym kraju:)

Eliott

Karolina - to samo. Raj, no i mam tam rodzinę - w Paryżu. Przynajmniej mam gdzie jechać.

Liza

mój brat był w zeszłym roku- tez chciałabym tam pojechać- szczególnie do Paryża Wesoly

..Kilmeny..

Ojj,Francja..
Marzy mi sie tam pojechać,to jeden z moich ukochanych Krai!Szczególnie do Paryża,albo do jakiegoś slicznego,gdzie dużo zieleni-miasteczka,czy wioski.
Ach,te marzenia Wesoly

Nicolette

Ja tylko w Paryżu byłam (z bratem), mój tata był w całej Francji, ale w Paryżu nie, mama też była, ale w celach bardziej pielgrzymkowych,wiecie, Lourdes, La Salette itp. Chętnie bym zwiedziła coś więcej niż ten Paryż. W sumie proboszcz ma jakieś plany francusko-hiszpańskie na przyszły rok, wiec kto wie? Ale nasz proboszcz to ma mnóstwo planów, na Turcję i Maroko nawet, ha.
Za parę lat wylądujemy w Chinach, bo Europa i Afryka już nam sie znudzi. Wink

..Kilmeny..

Nicolette,ty to cały świat zwiedziś normalnie Wink

Nicolette

..Kilmeny..

zabierzesz mnie ze sobąąą? Wesoly

xD